بررسی وضعیت علمی کشورهای مختلف و مقایسه آن‌ها یکی از شاخص‌های مورد علاقه افراد و سیاست‌گذاران است. در این میان رتبه‌بندی علمی کشورهای مختلف که توسط دو نهاد علمی برجسته دنیا یعنی تامسون رویترز یا ISI و اسکوپوسمنتشر می‌شودبیشتر مورد توجه است. موسسه علمی تامسون رویترز که در گذشته به ISI مشهور بود بر اساس تعداد مقالاتی که هر کشور در مجلات مورد تایید آن دارد رتبه کشورها را تعیین می‌کند. این موسسه دارای ۱۷ هزار مجله است که از میان آن‌های ۱۲ هزار مجله جزو وب آف ساینس بوده و در این رتبه‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سوی دیگر موسسه اسکوپوس بیش از ۲۰ هزار مجله علمی را پوشش می‌دهد. با توجه به کیفیت بالاتر مجلات آی اس آی، رتبه بندی ارائه شده توسط آن نیز اعتبار بیشتری دارد. در اینجا نگاهی به رتبه‌بندی این دو نهاد علمی در ۱۰ ماه سال ۲۰۱۵ خواهیم داشت.

بررسی وضعیت علمی ایران در ۱۰ ماه سال ۲۰۱۵ میلادی در تامسون رویترز یا ISI

در انتهای سال ۲۰۱۴ ایران در این رتبه بندی در رده ۲۰ ایستاد که یکی از پایین‌ترین رتبه‌ها در سال‌های اخیر بود. مجموع مقالات چاپ شده ایران در سال ۲۰۱۴ به ۲۵۹۹۶ رسید. در ۱۰ ماه سال ۲۰۱۵ ایران دارای ۲۳۷۵۲ مقاله در تامسون رویترز بوده است و در این ۱۰ ماه در رتبه ۱۹ ایستاده است.

بررسی وضعیت علمی ایران در ۱۰ ماه سال ۲۰۱۵ میلادی در اسکوپوس

برخلاف رتبه بندی تامسون رویترز، وضعیت ایران در رتبه بندی اسکوپوس بهتر است. ایران در سال ۲۰۱۴ با ۳۹۵۷۳ مقاله علمی که در پایگاه اسکوپوس منتشر کرد در رتبه ۱۶ ایستاد. جالب اینجاست که در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۱۵ نیز ایران با ۳۱۴۸۴ مقاله در رتبه ۱۶ قرار دارد.

کمیت در مقابل کیفیت

در بیشتر رتبه بندی‌هایی که مبنای کمی دارند ایران رتبه بهتری نسبت به رتبه بندی‌های کیفی دارد. برای مثال رتبه بندی تامسون رویترز شامل مجلات معتبرتری است و ایران در این رتبه بندی نسبت به اسکوپوس رتبه نامطلوب‌تری دارد. در این زمینه می‌توان به مثال دیگری اشاره کرد. تعداد استنادها به یک مقاله یکی از ملاک‌های باکیفیت بودن یک مقاله تلقی می‌شود. برای مثال مقاله‌ای که ۱۰ بار مورد استناد قرار گرفته نسبت به مقاله‌ای که ۵ بار مورد استناد قرار گرفته دارای ارزش بیشتری است. در این شاخص نیز که توسط اسکوپوس منتشر می‌شود ایران در سال ۲۰۱۴ در رتبه ۲۲ قرار گرفته است. البته باید اشاره شود که در سال‌های اخیر فاصله کمیت و کیفیت در تولیدات ایران کمتر شده و این امر به معنی حرکت به سمت کیفی سازی در پژوهش‌های ایران است.

مشاهده رتبه‌بندی اسکوپوس در سال ۲۰۱۴

	کشور		تعداد مقالات	قابل استناد	استنادها	خود استنادی	استناد به هر مقاله	شاخص H
۱		United States	۵۵۲٫۶۹۰	۴۹۴٫۷۹۰	۳۵۲٫۹۳۴	۱۹۴٫۸۳۱	۰,۶۴	۱٫۶۴۸
۲		China	۴۵۲٫۸۷۷	۴۳۸٫۶۰۱	۱۵۲٫۱۴۰	۹۵٫۴۷۲	۰,۳۴	۴۹۵
۳		United Kingdom	۱۶۰٫۹۳۵	۱۴۱٫۴۲۵	۱۱۱٫۱۰۷	۳۶٫۵۹۲	۰,۶۹	۱٫۰۱۵
۴		Germany	۱۴۹٫۵۹۵	۱۳۶٫۵۱۶	۹۸٫۸۵۲	۳۵٫۴۰۷	۰,۶۶	۸۸۷
۵		Japan	۱۱۴٫۹۹۹	۱۰۷٫۱۷۱	۵۱٫۴۴۷	۱۸٫۲۰۸	۰,۴۵	۷۴۵
۶		India	۱۱۴٫۴۴۹	۱۰۶٫۰۷۸	۳۴٫۹۶۱	۱۵٫۶۰۷	۰,۳۱	۳۸۳
۷		France	۱۰۴٫۷۳۹	۹۶٫۴۶۷	۶۴٫۹۴۲	۱۹٫۹۸۸	۰,۶۲	۸۱۱
۸		Italy	۹۳٫۰۶۴	۸۴٫۰۱۶	۶۰٫۷۶۶	۲۲٫۲۸۴	۰,۶۵	۷۱۳
۹		Canada	۸۸٫۱۱۷	۸۰٫۰۵۱	۵۷٫۶۰۵	۱۵٫۵۹۵	۰,۶۵	۷۹۴
۱۰		Spain	۷۸٫۸۱۷	۷۱٫۷۹۵	۴۷٫۰۱۸	۱۴٫۳۵۹	۰,۶۰	۵۹۱
۱۱		Australia	۷۷٫۸۸۰	۷۰٫۵۷۹	۵۲٫۱۰۴	۱۶٫۹۳۹	۰,۶۷	۶۴۴
۱۲		South Korea	۷۲٫۲۶۹	۶۸٫۱۴۰	۳۰٫۸۵۹	۹٫۶۰۸	۰,۴۳	۴۲۴
۱۳		Brazil	۵۹٫۷۳۶	۵۶٫۳۶۸	۱۸٫۵۲۱	۶٫۶۵۴	۰,۳۱	۳۷۹
۱۴		Netherlands	۵۰٫۷۳۲	۴۵٫۷۷۴	۴۰٫۷۴۵	۱۰٫۲۴۸	۰,۸۰	۶۹۴
۱۵		Russian Federation	۵۰٫۴۳۰	۴۹٫۰۱۸	۱۵٫۱۵۵	۶٫۸۹۲	۰,۳۰	۳۹۰
۱۶		Iran	۳۹٫۵۷۳	۳۷٫۱۴۱	۱۴٫۶۸۹	۷٫۳۸۶	۰,۳۷	۱۸۰
۱۷		Switzerland	۳۸٫۳۰۸	۳۴٫۹۲۴	۳۳٫۳۲۲	۷٫۷۱۹	۰,۸۷	۶۸۶
۱۸		Taiwan	۳۷٫۹۶۶	۳۵٫۹۲۶	۱۴٫۵۶۲	۴٫۱۷۸	۰,۳۸	۳۳۱
۱۹		Turkey	۳۷٫۰۹۵	۳۳٫۴۵۰	۱۰٫۵۶۴	۳٫۳۴۵	۰,۲۸	۲۶۶
۲۰		Poland	۳۵٫۹۵۱	۳۴٫۰۹۷	۱۴٫۸۲۹	۵٫۴۵۷	۰,۴۱	۳۷۱
۲۱		Sweden	۳۳٫۸۴۷	۳۱٫۰۷۶	۲۴٫۹۸۷	۵٫۷۲۲	۰,۷۴	۶۱۴
۲۲		Belgium	۲۸٫۶۷۹	۲۶٫۲۳۲	۲۱٫۸۹۵	۴٫۹۶۹	۰,۷۶	۵۴۷
۲۳		Malaysia	۲۵٫۳۳۰	۲۴٫۵۰۳	۷٫۲۳۴	۳٫۱۲۱	۰,۲۹	۱۶۵
۲۴		Denmark	۲۲٫۱۸۷	۲۰٫۲۹۲	۱۹٫۴۱۲	۴٫۶۷۲	۰,۸۷	۵۱۸
۲۵		Austria	۲۱٫۱۱۷	۱۹٫۱۰۲	۱۴٫۸۲۵	۳٫۲۹۲	۰,۷۰	۴۴۹
۲۶		Czech Republic	۲۰٫۱۳۷	۱۹٫۰۹۸	۸٫۹۱۹	۳٫۰۳۳	۰,۴۴	۲۹۴
۲۷		Portugal	۱۹٫۹۱۱	۱۸٫۴۴۷	۱۰٫۶۰۹	۲٫۸۲۳	۰,۵۳	۲۹۷
۲۸		Norway	۱۷٫۷۶۷	۱۵٫۸۰۰	۱۱٫۲۹۱	۲٫۹۷۸	۰,۶۴	۴۰۲
۲۹		Mexico	۱۷٫۷۰۹	۱۶٫۶۰۷	۶٫۲۱۰	۱٫۵۸۴	۰,۳۵	۲۸۹
۳۰		South Africa	۱۷٫۴۶۴	۱۶٫۲۱۵	۸٫۵۷۸	۲٫۶۲۷	۰,۴۹	۲۹۲